Voor de Tweede Wereldoorlog woonden er veel Joodse gezinnen in onze wijken. De Stolpersteine herinneren ons daaraan. Nu bestaat de Joodse Gemeenschap uit minder dan 300 leden. Gezinnen trekken weg uit Rotterdam naar Israël of naar Amsterdam, waar een levendige Joodse gemeenschap is. Daar heeft de Jumbo zelfs een koosjere afdeling. In Rotterdam zijn er geen Joodse winkels of scholen meer, maar er is wel een Joods gebedshuis, de Synagoge op de Bentincklaan. Het is bijzonder dat Carel van Leeuwen de redactie van De Wijkkrant een inkijkje geeft.
Het verhaal van de Davidster
Er zijn nogal wat Joodse gezinnen die uit angst voor de holocaust niet meer ‘Joods’ leven. Als de volgende generatie op zoek gaat naar hun roots en Joods wil worden, blijkt vaak dat dit niet nodig is, omdat ze al Joods zijn. Je bent Joods als je moeder Joods is. Carel van Leeuwen is niet van Joodse afkomst, maar wist op jonge leeftijd al dat hij Joods wilde worden. Hij komt uit een niet religieus gezin. In de jaren ‘60 werd hij als tienjarige jongen op een hippiemarkt in Rotterdam als-het-ware naar een mooie Davidster van Jade getrokken. Dat was best een dure aankoop. Met instemming van zijn ouders en onder de belofte dat hij de ster minstens 3 maanden zou dragen, mocht hij hem kopen. Hij heeft de ster nooit meer afgedaan, tot op de dag dat hij voor 3 rabbijnen stond om officieel toe te treden tot het Joodse geloof, toen brak er een stuk van zijn Davidster af. De symboliek was Carel duidelijk: de Davidster had hem uitgekozen en de weg gewezen naar het Jodendom en dat werk was gedaan, hij had de ster niet meer nodig.
Joods worden is een heel proces. Carel heeft veel scholing gevolgd bij zijn Amsterdamse Rabbijn. Hij heeft Hebreeuws leren lezen en schrijven, alle regels voor het dagelijks leven leren toepassen en alle regels rondom de geloofsbelevenis leren hanteren. Carel en zijn eveneens Joodse vrouw zijn erg gastvrij, hun huis staat altijd open. Tijdens Joodse feestdagen hebben ze vaak gasten voor een maaltijd. Dat zijn levendige en vrolijke bijeenkomsten, de mannen en vrouwen zitten aan een lange tafel. Ook zijn er regelmatig gasten te logeren.
De Synagoge/de Sjoel
Carel woont dicht bij de synagoge. De sjoel, zoals hij het gebouw noemt, is een plek om te leren. Alle aanwezigen zitten met hun gezicht naar het oosten in de richting van Jeruzalem. De voorganger staat letterlijk vooraan en leest de teksten in het Hebreeuws. Aan Carel en de andere aanwezigen de taak om mee te lezen of de Rabbijn de klanken van de teksten goed uitspreekt, want de klanktekens van de woorden kan ze een verschillende betekenis geven. Alle diensten zijn volledig in het Hebreeuws. Ze zijn niet vrij toegankelijk. Iedere onbekende bezoeker moet zich vanwege de veiligheid van tevoren aanmelden. Hier zitten mannen en vrouwen tijdens de religieuze dienst gescheiden van elkaar; de mannen moeten en de vrouwen mogen komen.
Carel vertelt vol passie wat er allemaal te zien is. De Thora boeken zijn vergelijkbaar met het oude testament van de bijbel. De Thora rollen zijn met de hand geschreven met een ganzenveer op perkament. De Misjna boeken zijn verklaringen van de Thora. De Talmoed boeken bevatten discussies over regels voor het dagelijks- en godsdienstige leven, zoals hoe de Sjabbat en feestdagen te vieren en het scheiden van vlees en melkproducten in de keuken. Maar ook hoe te bidden en welke rituelen daarbij horen. Deze gewoonten maken dat Joden over de hele wereld op dezelfde manier leven, hun geloof beleven en hun identiteit behouden.
Het gebouw is een gemeentelijk monument.
Sporen van Joodse herinneringen in Rotterdam
Loods 24: Kindermonument met de namen van 686 omgekomen kinderen
Tuin van het Stadhuis: Monument voor de omgekomen Joden in WOII
Stieltjesstraat: Herdenkingsplaquette in een restant van een muur van een voormalige gemeentelijke handelsinrichting
Schietbaanlaan: Herdenkingsplaquette in de poort van het voormalig Joodse Ziekenhuis
Toepad: Herdenkingsmonument op de Joodse begraafplaats (bij de Mariniers Kazerne)
Oostzeedijk: Joodse begraafplaats
Jan van Loonslaan: Joodse begraafplaats (achter de Goudsesingel)
Kerkepad: Joodse begraafplaats (Delfshaven)
Joost van Geelstraat: Tot 1954 tijdelijke synagoge na WOII
Nieuwe Binnenweg: Bakker van Dijk verkocht tot medio 70 jaren koosjer gebak (nr.193)
Walenburgerweg: Slager Piket tot 1978 een koosjere slager (nr. 97)