Blijdorp heeft 5614 woningen, maar telt daarnaast ook 71 ligplaatsen op het water. Iedere Blijdorper kent het lint van woonboten in het Noorderkanaal aan de rand van de wijk. Een van de oudste woonarken daar is de Maria, een opmerkelijk lange, smalle, metalen ark, gelegen recht tegenover de Noorderhavenkade. Daar woont al 57 jaar Jan Smeele, een markant persoon met grote baard.
Eén van de langste arken
Jan – van oorsprong een echte Delftenaar – werkte bij distilleerderij Hellebrekers. Deze distilleerderij was oorspronkelijk gevestigd aan het Haagsche Veer en viel in de oorlog ten prooi aan de Duitse bommen. Het bedrijf werd na de oorlog opnieuw opgestart in een oude brouwerij in Delft. Later werd Jan chauffeur bij Verstegen Specerijenhandel Rotterdam. Jan was getrouwd, had een zoon (Jan) en was op zoek naar nieuwe woonruimte. Op één van zijn ritten zag hij ‘de Maria’ te koop en een nieuw thuis was gevonden. Zijn tweede zoon (Eric) is op de ark geboren.
De woonboten op het Noorderkanaal zijn nagenoeg allemaal drijvende huizen met een casco van spanbeton, maar een enkele is nog van ijzer. Zo ook de Maria, één van de langste in het kanaal. Ooit gebouwd in Groningen en op wens van de vorige eigenaar luxe uitgevoerd met hardhouten kozijnen. Waar je niet direct bij stilstaat is dat een ijzeren boot extra onderhoud nodig heeft. Daarom moet deze om de zoveel jaar een keer uit het water. Dat betekent dat de boot losgekoppeld moet worden van kabels en leidingen, waarna een duwboot je hele huis over de Schie naar een werf in Delft brengt voor een grote beurt.
Voor Jan geen probleem, ze zijn altijd gek geweest op boten. “Op vakantie gingen we met onze zeilboot de Witte Leeuw, die nog altijd aan de Kralingse Plas bij zeilvereniging WSVR ligt.”
Een woonkamer vol met spulletjes
Jan blijkt een onbewuste verzamelaar. Hij kan maar moeilijk afscheid nemen van spulletjes. De woonkamer van de ark staat vol met werkelijk van alles. Aan de wanden vertellen veel foto’s over vroeger en overal staan kamerplanten, een uit de hand gelopen verzamelwoede van Jan. “Ik ben nu eenmaal gek op planten en achter ieder plantje steekt een verhaal”, zegt hij. “Sommige plantjes zijn nog van mijn moeder”. Niet dat ze echt zo oud zijn, maar ze zijn soms wel zeven keer opnieuw gestekt. Het is alweer even geleden dat hij op zijn motor op vakantie ging naar Schotland. Ook dan nam hij wel eens stekjes mee om re ruilen met een gelijkgezinde eigenaar van een B&B daar.
Tijden veranderen
Er is veel veranderd sinds de tijd dat hij er kwam wonen. Het grindpad voor de deur werd een woonerf waar auto’s rijden. Veel te hard, naar de zin van Jan. Aan de overkant van het water werd Rijksweg 20 aangelegd, verscholen achter het groen. Dat groen is een tijd geleden gekapt, en dus kijkt hij nu tegen een geluidsscherm aan. “Sindsdien hebben we meer last van de herrie. Die bomen en struiken dempten het geluid veel beter.” Vroeger vormden de woonarken en woonschepen ook veel meer een buurtje. Iedereen kende elkaar. Jan: “Je kwam elkaar veel vaker tegen, want er mocht niets aan de walkant staan. Nog geen heggetje! Een kopje koffie met elkaar drinken was dus heel gewoon. Nu zijn de woonboten nagenoeg allemaal verscholen achter een schutting en ken je je buren nauwelijks meer.
Eind verleden jaar is Jan geopereerd en kreeg een nieuwe heup. Dat maakt het wonen op een woonboot wel iets lastiger. Gelukkig komt in de weekenden zijn zoon Erik op bezoek om hem te helpen. Jan is 85 jaar oud en hoewel je dat niet aan hem ziet, merkt hij zelf nu wel dat hij een dagje ouder wordt.